Market Capitalisation kelimesinin kısaltması olan Market Cap, Türkçede ‘piyasa değeri’ anlamına gelir. Bir kripto paranın son fiyatıyla dolaşımdaki sayısının çarpımından elde edilen sonuçtur. Söz konusu kripto paranın değerini ortaya koyan bir hesaplama yöntemidir.
Kripto para dünyasında bir dijital varlığın göreceli büyüklüğünü ve önemini belirlemek için kullanılan temel ölçütlerden biridir. Kripto piyasaları değişken bir yapıda olduğu için piyasa değeri, piyasadaki belirli bir kripto varlığın herhangi bir zamanda nasıl değer gösterdiğinin anlık bir görüntüsü olarak da düşünülebilir.
Market cap nasıl hesaplanır?
Market cap kripto para piyasasına özgü bir ölçüm aracı değildir. Bu sebeple hesaplanışı da geleneksel piyasalara benzerdir. Tek fark hisse senetleri yerine dolaşımdaki varlık miktarının kullanılıyor olmasıdır. Kripto paraların piyasa değeri hesaplanırken aşağıdaki formül uygulanır:
Piyasa değeri = dolaşımdaki arz x fiyat
Örneğin 1 BTC’nin 60.000 dolardan işlem gördüğünü düşünelim. Dolaşımda da 19,5 milyon BTC olsun. Bu ikisi çarpıldığında piyasa değeri yaklaşık 1,17 trilyon dolar olarak hesaplanır.
Hesaplamada neden dolaşımdaki arz esas alınır?
Toplam arz içerisinde kullanılmayan, ayrılmış, kilitlenmiş veya satılmaya uygun görülmeyen kısımlar vardır. Ancak dolaşımdaki arz, aktif olarak el değiştiren ve piyasa içinde hareket eden kripto paraların rakamsal değeridir. Bu yüzden en son işlem gören fiyatla dolaşımdaki arzın çarpımı baz alınır.
Piyasa değeri kategorileri
Piyasa değeri düşünüldüğünde projeler genellikle büyük sermayeli, orta sermayeli ve küçük sermayeli gibi kategorilere ayrılır. Bu sınıflandırmalar sayesinde kullanıcılar yalnızca fiyata göre hareket etmenin ötesine geçerler. Aynı zamanda genel piyasa büyüklüklerini, istikrarlarını ve büyüme potansiyellerini de inceleme şansı elde ederler.
Büyük sermayeli (large-cap) kripto paralar
Büyük sermayeli kripto paralar genellikle 10 milyar doların üzerinde piyasa değerine sahiptirler. Piyasadaki en köklü projeler olarak da yorumlanabilirler. Bitcoin ve Ethereum gibi kripto paralar bu kategoride yer alırlar.
Orta sermayeli (mid-cap) kripto paralar
Orta sermayeli kripto paraların piyasa değeri çoğunlukla 1 milyar ila 10 milyar dolar arasındadır. Bu projeler büyüme potansiyellerini orta düzey riskle dengelerler. Litecoin ve Shiba Inu gibi kripto paralar bu kategoride yer alır.
Küçük sermayeli (low-cap) kripto paralar
Küçük sermayeli kripto paraların piyasa değeri 1 milyar doların altındadır. Düşük likiditeye ve piyasa değişikliklerine karşı duyarlılığa sahiptirler. The Graph ve FLOKI gibi kripto paralar bu kategoride yer alır.
Total market cap nedir?
Total market cap ya da toplam piyasa değeri, dolaşımdaki tüm kripto paraların toplam değerini ifade eder. Her bir varlığın piyasa değerleri toplanarak hesaplanır. Kripto para piyasasının genel büyüklüğünün anlık bir görüntüsünü sağlar.
Toplam piyasa değeri genellikle kripto para sektörünün büyümesinin, yatırımcı güveninin ve piyasaya giren ve piyasadan çıkan para miktarının bir göstergesi olarak takip edilir.
Initial market cap nedir?
Initial market cap (ilk piyasa değeri), bir kripto paranın piyasaya sürüldüğü andaki piyasa değerini ifade eder. Genellikle ICO (ilk para arzı) gibi olaylardan sonraki değere denk gelir. Normal piyasa değeriyle aynı şekilde hesaplanır.
Bu ölçüm yatırımcılara projenin başlangıç değeri ve piyasanın ilk günden itibaren projeye yatırım yapmaya ne kadar istekli olduğu hakkında fikir verir. Ancak birçok proje lansman sırasında toplam arzının yalnızca küçük bir kısmını piyasaya sürdüğü için ilk piyasa değeri bazen yanıltıcı olabilir.
Portföy oluşturmak için piyasa değeri kullanma
Yatırımcılar portföy oluşturmak için piyasa değerini de göz önünde bulundurabilirler. Portöy oluştururken çeşitli kategorilerdeki varlıklar arasında dengeyi sağlamak önemlidir. Bu noktada kullanıcıların genellikle istikrar için büyük sermayeli, dengeli büyüme için orta sermayeli ve daha yüksek riskli yatırımlar için küçük sermayeli kripto paraları tercih ettiği gözlemlenebilir.
Ancak portföy oluştururken kripto paraların doğasındaki riskleri de göz önünde bulundurmalısınız. Özellikle kendi araştırmanızı yapmanız oldukça önemlidir. Sonuçta portföyün nasıl bir yol izleyeceği risk toleransınıza, yatırım vadenize ve hedeflerinize bağlıdır.
Piyasa değeri ve hacim karşılaştırması
Piyasa değeri ve işlem hacmi bir kripto paranın piyasadaki konumunu farklı yönlerden ölçer. Piyasa değeri bir projenin fiyatını dolaşımdaki arzla çarparak toplam büyüklüğünü elde eder. Böylece diğer varlıklarla kıyaslama imkanı oluşur. Hacim ise 24 saat gibi belirli bir süre içinde varlığın ne kadarının işlem gördüğünü izler. Böylece piyasadaki aktivite ve likidite düzeyini ortaya koyar.
Piyasa değeri ve hacim aslında birbirini tamamlar. Piyasa değeri uzun vadeli pozisyonu gösterirken hacim kısa vadeli ilgiyi ve momentumu ortaya koyar. Örneğin bir kripto paranın piyasa değeri yüksek ama hacmi düşük olabilir. Bu da projenin büyüklüğüne rağmen o anda çok fazla işlem görmediğini gösterir.
Market Cap verilerine nereden ulaşılır?
Kripto para piyasasının market cap hesaplamaları konusunda lider olan platform coinmarketcap.com adresidir. Tüm kripto para ve token’ların güncel ve geçmiş verilerine, listeleme kriterlerine, değerlerine buradan ulaşılabilir.
