Cosmos birbirlerine bağlı blokzincirlerden oluşan bir platformdur. Ölçeklenebilirlik ve birlikte çalışabilirlik konularına odaklanır. Tek bir blokzincir gibi çalışmaz. Bunun yerine merkezi Cosmos Hub aracılığıyla birbirleriyle iletişim kurabilen bağımsız blokzincirlerden oluşan bir ağ gibi çalışır. Bu bağımsız blokzincirlere “zone” ismi verilmiştir.
Cosmos’un merkezinde Cosmos Hub yer alır. Ekosistemdeki ilk blokzincirdir ve diğer blokzincirleri birbirine bağlar. Utility (hizmet) ve governance token’ı ATOM’dur. Kullanıcılar ATOM kullanarak işlem ücretlerini ödeyebilir, staking yapabilir ve yönetişime katılabilir.
Mutabakat olarak Tendermint BFT (Byzantine Fault Tolerance) kullanılır. Tendermint, validatorların coin stake etmelerine ve blok önerip doğrulamalarına olanak tanır. Burada bir blok onaylandıktan sonra geri alınamaz.
Cosmos ne zaman ve kim tarafından kuruldu?
Cosmos 2014 yılında Jae Kwon ve Ethan Buchman tarafından kurulmuştur. Kwon ve Buchman aynı zamanda Tendermint’i geliştiren kişiler olarak bilinir.
Cosmos nasıl çalışır?
Cosmos, birçok bağımsız blokzincirin Cosmos Hub adı verilen merkezi bir blokzincir üzerinden birlikte çalışmasını sağlar. Bu bağımsız blokzincirlere “zone” ismi verilmiştir. “Internet of Blockchains” yani “Blokzincirlerin İnterneti” olarak kendini tanıtır.
Zone’lar kendi yönetişimlerini ve validatorlarını korurken Inter-Blockchain Communication (IBC) ile Hub’a bağlanırlar. IBC, blokzincirler arası iletişimi temsil eden sistemdir. Bu sistem sayesinde hem iş yükleri paralel zincirler arasında dağıtılır hem de hatalar izole edilerek tüm ağın etkilenmesinin önüne geçilir.
Geliştiriciler Cosmos’ta blokzincir oluşturmak isterlerse Application Blockchain Interface’i (ABCI) kullanırlar. ABCI, geliştiricilerin kendi özel blokzincirlerini Tendermint mutabakatına bağlamasına olanak tanır. Böylece Cosmos da modüler bir yapıya sahip olur. Yani geliştiricilerin yeni bir mutabakat oluşturmasına gerek kalmaz. Tek yapmaları gereken geliştirdikleri blokzincirlerin kurallarını tanımlamaktır. Sonrasında ABCI ile erişim sağladıkları Tendermint bu kuralların ağ genelinde tutarlı bir şekilde uygulanmasını sağlar.
Cosmos nasıl kullanılır?
Cosmos’u kullanmaya başlamak için öncelikle bir kripto para cüzdanı edinmeniz gerekir. Kullandığınız cüzdanın ATOM varlıklarını desteklediğine dikkat etmelisiniz. Daha sonrasında sizin için oluşturulan ATOM adresini kullanarak varlıkları alıp gönderebilirsiniz. Cüzdanınızda ATOM bulunduğundan emin olduktan sonra projenin ürünlerini keşfetmeye başlayabilirsiniz.
Cosmos tek bir blokzincir değildir. Birbirine bağlı blokzincirlerden oluşur. Bu zincirler IBC’yi kullanarak iletişim kurarlar. Bir kullanıcı olarak bu, direkt cüzdanınızı kullanarak kripto varlıklarınızı Cosmos Hub’dan başka bir blokzincire aktarabileceğiniz anlamına gelir. Örneğin ATOM’unuzu NFT’leri (Non-fungible token) destekleyen, staking türevleri sunan veya merkeziyetsiz bulut sistemi sağlayan bir zincire taşıyabilirsiniz.
Pratikte Cosmos’u kullanmak için ilk yapmanız gereken etkileşim kurmak istediğiniz projeyi seçmektir. Daha sonra token’larınızı IBC sayesinde o projeye aktarırsınız. Ardından da seçtiğiniz projenin sağladığı işlevleri kullanmaya başlayabilirsiniz.
Cosmos güvenilir mi?
Cosmos’un güvenilirliğini anlamak için öncelikle güvenlik denetim raporlarını incelemek gerekir. Ağın güvenlik denetimi Zellic tarafından yapılır. Ayrıca Cosmos’u kullanan projelerin güvenlik denetimleri de topluluğa açıktır. Tendermint mutabakatını kullanıyor olmaları hem Proof-of-Stake’in (PoS) hem de Byzantine Fault Tolerance’ın sağladığı güvenlik katmanlarından yararlanmalarını sağlar. Sonuçta Tendermint, PoS ve BFT’nin güncellenerek bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş bir mutabakattır.
Ancak herhangi bir blokzincir projesinde olduğu gibi kendi riskleri bulunabilir. Bu sebeple kullanıcıların kendi araştırmalarını iyi yapmaları gerekir. Bir projenin güvenliğini değerlendirirken ekibin yaklaşımına da dikkat etmek gerekir. Daha önce Cosmos’un likit staking modülüne bazı hacker’ların sızdığı tespit edilmiştir. Topluluk oylamasıyla bu modülün ilerleyen zamanlarda kaldırılması beklenirken ekip süreçte hızlıca aksiyon almıştır. Bu konuda Cosmos Hub’ın genel kodunun etkilenmediğini de belirtmişlerdir.
ATOM coin yorum ve geleceği
ATOM coin hakkında yorum yapılırken Cosmos ekosisteminin sunduğu ürünleri incelemek gerekir. Cosmos, blokzincirler arası etkileşim sorunun çözmek üzere geliştirilmiştir. Cosmos Hub’ın staking ve yönetişim token’ı olan ATOM’un geleceği ağın diğer projeler ve kullanıcılar tarafından ne kadar benimsendiğiyle alakalıdır. Daha fazla proje Cosmos Hub’ı kullanırsa bu durum ATOM’un sistemin güvenliğini ve yönetişimini sağlamadaki önemini pekiştirir.
Her kripto parada olduğu gibi ATOM’un da kendi içinde riskleri bulunabilir. Her ne kadar Cosmos ekibi güvenliği sağlamak için çeşitli önlemler almış olsa da ATOM hala daha geniş piyasa koşullarına, regülasyonlara ve kullanıcı ilgisindeki değişimlere tabidir. Bu nedenle ATOM’un ağ içerisindeki rolünü anlamak projenin uzun vadede nasıl gelişebileceğini anlamanıza yardımcı olur.
En düşük fiyat ile en yüksek fiyat ve toplam arz
ATOM bugüne dek en yüksek fiyatını 44,70 dolar ile 20 Eylül 2021’de görürken en düşük fiyatını 1,13 dolar ile 13 Mart 2020’de gördü. Toplam arzı 460.655.170 ATOM olan kripto paranın dolaşımdaki arzı ise 460.655.170 ATOM’dur.
ATOM nasıl alınır?
ATOM işlemlerini blokzincir tabanlı yenilikçi ürün ve hizmetler geliştiren Paribu üzerinden yapabilirsiniz. Bunun için öncelikle bir Paribu hesabı açmanız ve KYC (Müşterini tanı) sürecini tamamlamanız gerekir. Hesabınızı açtıktan sonra ATOM piyasa sayfasını ziyaret ederek standart ya da gelişmiş görüntüleme seçeneklerini kullanabilirsiniz. Her iki seçenekte de ATOM alımı yapmak için Limit, Piyasa ve Koşul emirlerinden birini seçebilirsiniz. Fiyat kısmından coin’i aldığınız fiyatı görürsünüz. Daha sonra almak istediğiniz ATOM miktarını girip alım işleminizi tamamlayabilirsiniz.
