Terra Classic, DPos (Delegated Proof-of-Stake) algoritmasını kullanan bir blokzinciridir. LUNC, Terra Classic ekosisteminde kullanılan yönetişim token’ı olarak bilinir. Ağ şu anda staking ve yönetişime katkı gibi operasyonlar için kullanılır.
Terra’nın Mayıs 2022’de yaşadığı çöküşten sonra ağ bir hard fork (sert çatallanma) yaşamıştır. Bu yüzden şu anda aktif olan iki tane Terra blokzinciri bulunmaktadır. Bunlardan biri orijinal Terra ağıdır. Ağın token’ı Terra Classic (LUNC) olarak yeniden adlandırılmıştır. Diğeri ise LUNA ismindeki token’a sahip olan Terra 2.0 olarak bilinir.
Terra Classic ne zaman ve kim tarafından kuruldu?
Terra Classic, 2018 yılında Do Kwon ve Daniel Shin tarafından kurulmuştur. Projenin arkasındaki şirket ise Terraform Labs olarak bilinir. Do Kwon daha önce Microsoft ve Apple gibi şirketlerde çalışmıştır. Daniel Shin ise aynı zamanda bir e-ticaret platformunun ve danışmanlık şirketinin de kurucusudur. Terra 2.0 ise hard fork’tan sonra 2022 yılında kullanıma sunulmuştur.
Do Kwon, çöküş sebebiyle kripto para dolandırıcılığıyla suçlanmıştır. Şu anda tutuklu olarak bulunan iş insanının davasının Ocak 2026’ya kadar görülmesi beklenmemektedir. Bu süreçte önce Güney Kore’den kaçarak Karadağ’da saklanan Kwon, bir süre sonra Amerika Birleşik Devletlerine iade edilmiştir. 11 Aralık’ta görülen mahkemeye göre hakkında 25 sene hapis cezası istenmiştir. Ancak suçlamaları kabul etmesi durumunda bu süre 12 yıla indirilebilir.
Terra’nın çöküşü
Terra’nın çöküşünü anlamak için öncelikle algoritmik stablecoin’lerin (stabil kripto para) mantığını öğrenmek gerekir. Bilindiği üzere stablecoin’ler, bir itibari paraya sabitlenen kripto paralardır. Örneğin Tether (USDT), Amerikan dolarına sabitlidir. Yani 1 USDT her zaman 1 dolara karşılık gelir.
Ancak algoritmik stablecoin mantığı biraz daha farklıdır. Bu durumda kripto paranın sabitliği bir algoritmaya bağlıdır. Bu stablecoin’lerin değeri bir algoritma tarafından kontrol edilen toplam arzla ilişkilidir. Böylece algoritma, fiyat yükseldiğinde daha fazla coin çıkartabilirken fiyat düştüğünde coin’leri satın alıp yakılmalarını sağlar.
Terra da algoritmik stablecoin’leri kullanan bir blokzinciriydi. Bu durum hiçbir gerçek dünya varlığı tarafından desteklenmediği anlamına geliyordu. Tamamen kullanıcıların arz-talep dengeleri üzerinden değer sabitliği ilerlemekteydi. Ancak büyük fonların platformdan paralarını çekmeye başlamasıyla büyük bir satış baskısı oluştu. Bu da stablecoin’in sabitliğini kaybetmesine ve %99’luk fiyat düşüşüne yol açan bir çöküşe sebep oldu.
Terra Classic (LUNC) ve Terra 2.0 (LUNA) farkı
Bu çöküşün ardından platformun kurucusu Do Kwon, yeni bir çözüm önerisiyle geldi. Hard fork’a giderek yeni bir blokzinciri oluşturmaya karar verildi. Böylece kullanıcılara sahip oldukları token sayısına göre yeni token’lar dağıtmayı önerdi. Topluluğun öneriyi kabul etmesiyle Terra 2.0 ortaya çıktı. Bu blokzincirinin coin’i ise LUNA olarak adlandırıldı. Orijinal ağ ise Terra Classic olarak ismini değiştirdi ve ağın coin’i ise LUNC olarak yeniden kullanıcıya sunuldu.
Bu bağlamda Terra Classic (LUNC), 2018’de kurulan orijinal Terra ağıdır. LUNA ise 2022’de kullanıma sunulan Terra 2.0 blokzincirinin token’ıdır. Hem LUNC hem de LUNA staking, yönetişim ve coin yakımı için kullanılır. LUNA’nın temel farkı ise merkeziyetsiz uygulama (dApp) projelerinin gelişimine yardımcı olmak için kullanılmasıdır.
Terra Classic nasıl kullanılır?
Eskiden daha çok algoritmik stablecoin’lerin desteklenmesi için kullanılan Terra Classic, günümüzde staking, yönetişim ve coin yakımına odaklanmaktadır. Bu noktada Terra Classic’in de bazı dApp’leri desteklediği söylenebilir. Ancak geliştiricilerin çoğu dApp’ler için Terra 2.0’ı tercih etmektedir.
Terra Classic’i kullanmak için öncelikle Terra Station cüzdanını indirmek gerekir. Bu cüzdan web tarayıcısı uzantısı olarak kullanılabilir ya da uygulama olarak indirilebilir. LUNC’u kripto para borsalarından satın aldıktan sonra cüzdana aktarabilirsiniz. Daha sonra cüzdan üzerinden LUNC coin staking’i yapılabilir. Bu sayede kullanıcılar staking ödülü kazanırlar. Yönetişime katılım ise yine cüzdan üzerinden gerçekleştirilir. Ayrıca coin yakım adresini kullanarak dolaşımdaki miktarı azaltabilirsiniz.
Platformun kullanımı için bir diğer önemli etken çöküşle birlikte kaybedilen kripto paraların nasıl yönetildiğidir. Terraform Labs kullanıcı kayıpları için hala aktif bir süreç yönetmektedir. Bu kapsamda kayıp yaşayan kullanıcıların varlıklarının tasfiyesine devam edilmektedir. Kripto para zarar taleplerinde bulunarak yaşanan kayıplarla ilgili talepte bulunulabilir. 31 Mart 2025 tarihinde kullanıcıların çevrimiçi bir talep formunu kullanarak zararlarını bildirmelerine olanak tanınmıştır. Geçtiğimiz 16 Mayıs 2025 tarihine kadar kanıtlarla birlikte taleplerin iletilmesi gerekmiştir.
Terra Classic nasıl çalışır?
Terra Classic, DPos mutabakatını kullanır. DPos, normal Proof-of-Stake algoritmasının geliştirilmiş hali olarak düşünülebilir. Blokları doğrulamak için çeşitli doğrulayıcılar (validatorlar) çalışırken kullanıcılar staking ile ödül kazanabilirler. Bu ödüller hesaplarına LUNC olarak tanımlanır. LUNC’un çalışma mantığı staking, yönetişim ve coin yakımı üzerinden ilerler.
Yönetişime katılım sayesinde coin’in topluluk odaklı bir yapıya sahip olmasına katkı sağlanır. Örneğin ağdaki gelişmelerde oy verme hakkına sahip olabilirsiniz. Terra Classic, çoğu uygulama artık Terra 2.0’ı kullansa da hala akıllı sözleşmelere de destek verir. Son olarak Terra Classic artık stablecoin desteği sağlamamaktadır.
Terra Classic güvenilir mi?
Birçok blokzinciri tarafından kullanılan Tendermint isimli mutabakatı kullanması olumlu bir özelliktir. DPos sayesinde kullanıcılar staking yaparak ve blokları doğrulayarak ağın güvenliğine katkı sağlarlar. Daha öncesinde yaşanan çöküş nedeniyle kullanıcıların aklında soru işaretlerinin oluştuğunu da belirtmek gerekir. Ancak 2022’den sonra bu tarz bir olumsuzluk yaşanmamıştır. Ancak kullanıcıların çoğunun Terra 2.0’ı tercih ediyor olması da göz önünde bulundurulmalıdır.
Ancak herhangi bir kripto para projesinde görülebileceği gibi riskleri bulunabilir. Bu yüzden kullanıcıların kendi araştırmalarını yapmaları gerekir. LUNC’un volatil yapısı ve hiperenflasyonla mücadele etmesi dikkat edilmesi gereken unsurlar arasında yer alır. Ayrıca topluluğun yaklaşımı da özellikle bir çöküş yaşamış olması sebebiyle oldukça önemlidir. Bu yüzden tüm araştırmalara ek olarak hakkında çıkan haberleri de iyi takip etmek gerekir.
LUNC coin yorum ve geleceği
LUNC’un geleceği topluluğa oldukça bağlıdır. Topluluk ağ ile ne kadar çok iletişime geçerse o kadar olumlu bir durum oluşabilir. Staking, yönetişim ve coin yakımı gibi faktörler tamamen topluluğun yönetimindedir. Şu anda LUNC’un 6 trilyon token’lık arz fazlalığı bulunur. Topluluk bunu kontrol edebilmek için coin yakımı gibi yöntemlere başvursa da bu sorun hala çözülebilmiş değildir.
Çoğu dApp uygulamasının Terra 2.0’ı tercih etmesi de LUNC’un geleceğini etkileyebilir. Bir blokzinciri ne kadar çok kullanılırsa geleceğini yorumlamak da o kadar kolaylaşacaktır. Ayrıca bir projeyi değerlendirirken ürün yelpazesine de önem vermek gerekir. Şu andaki ürün yelpazesini bazı kullanıcılar yeterli bulmayabilir. Terra Classic’in şu anda yeni atılımları bulunmamaktadır ve projenin ilerleyişi sabittir. Kullanıcılar tüm bu süreçleri takip ederken kendi araştırmalarını da iyi yapmalıdır.
En düşük fiyat ile en yüksek fiyat ve toplam arz
LUNC bugüne dek en yüksek fiyatını 119.18 dolar ile 5 Nisan 2022’de görürken en düşük fiyatını 0,00001675 dolar ile 13 Mayıs 2022’de gördü. Toplam arzı 6.493.583.701.558,82 LUNC olan kripto paranın dolaşımdaki arzı ise 5.601.062.257.033,73 LUNC’dir.
