Axelar birbirinden bağımsız çalışan blokzincirleri birbirine bağlamak için tasarlanmış merkeziyetsiz bir birlikte çalışabilirlik ağıdır. Yani farklı blokzincir ekosistemleri arasında sorunsuz iletişim ve varlık transferleri için altyapı sağlar. Delegated Proof-of-Stake (DPoS) mutabakatı üzerine kuruludur. DPoS’ta kullanıcıları varlıklarını seçilmiş validatorlara devrederek onların işlemleri gerçekleştirmesine destek olur.
Sistem zincirler arası iletişimi standartlaştıran protokoller sunar. Axelar ayrı sistemleri birbirine bağlamak için güvenli ve standartlaştırılmış bir yol sunar. Bu, geliştiricilerin birçok blokzincirdeki kullanıcılara ulaşmasını ve kullanıcıların tek bir ağla sınırlı kalmadan daha geniş bir uygulama ve varlık yelpazesine erişimi kolaylaştırır.
Axelar ne zaman ve kim tarafından kuruldu?
Axelar 2020 yılında Sergey Gorbunov ve Georgios Vlachos tarafından kurulmuştur. AXL coin ise 2022 yılında piyasaya sürülmüştür. Projeyi oluştururken kurucuların hedefi geliştiricilerin zincirler arası çalışabilirlik bariyerine takılmadan merkeziyetsiz uygulamalar (dApp) geliştirebilmelerini sağlamaktır.
Axelar nasıl çalışır?
Axelar’ın çalışmasına yardımcı olan iki ana protokol vardır. Cross-chain gateway protocol (CGP), blokzincirlerinin birbirlerinin mimarilerini bilmelerine gerek kalmadan mesajların yönlendirilmesini sağlar. Cross-chain transfer protocol (CTP) ise uygulama düzeyinde çalışır. Geliştiricilerin blokzincirler arasında mesaj gönderip almaları için API’ler sunar. Böylece zincirlerin birbirleriyle kurduğu iletişim standartlaştırılmış olur.
Mutabakat olarak DPoS kullanır. Validatorlar ağın güvenliğini sağlamaktan, zincirler arası mesajları işlemekten ve fikir birliğini sürdürmekten sorumludur. Bağlı blokzincirler için hafif istemciler (light client) çalıştırırlar. Hafif istemci, tüm zincirin verilerine ihtiyaç duymadan başka bir blokzincirin durumunu doğrulayabilen yazılımdır. Zincirler arası eylemi doğrulayabilmek için validatorlar bir sonucu kesinleştirmeden önce belirli bir validator yüzdesi arasında fikir birliği gerektiren Byzantine Fault Tolerance (BFT) mutabakatını kullanır.
Axelar’ın temel özellikleri
Axelar’ın çalışma mantığını daha iyi anlamak için bazı temel özelliklerine göz atmak gerekir.
- Zincirler arası iletişim: Axelar CGP ve CTP kullanarak zincirler arası iletişimi belirli bir standartta sağlar.
- Merkeziyetsiz validator ağı: Validatorlar merkeziyetsiz bir yapıya bağlı kalarak ağı güvence altına alır. Bunun için hafif istemciler çalıştırır ve BFT kullanırlar.
- Threshold cryptography: İşlemler yalnızca validatorların büyük bir çoğunluğu onay verdiğinde doğrulanır. Eğer bu threshold (eşik) sağlanamazsa işlem tamamlanmaz.
- Gateway hesapları: Bağlı her blokzincirinin validatorlar tarafından kontrol edilen bir gateway hesabı vardır. Varlıklar bu gateway hesapları kullanılarak zincirler arasında kilitlenir, basılır veya dolaşıma sokulur.
AXL güvenilir mi?
AXL’ın kodu ve kaynakları toplulukla açık bir şekilde paylaşılmıştır. Bu da platformun güvenilirliğini yorumlarken dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir. Axelar düzenli olarak çeşitli firmalarla çalışarak güvenlik denetimlerini gerçekleştirmiştir. Bu raporların hepsini de kullanıcılarıyla şeffaf bir şekilde paylaşmıştır. Ancak herhangi bir kripto para projesinde olduğu gibi kullanıcıların kendi araştırmalarını iyi yapmaları ve alabilecekleri risklerin farkında olmaları gerekir.
AXL coin yorum ve geleceği
AXL coin’i değerlendirirken daha geniş web3 ekosistemindeki yerini göz önüne almak gerekir. Axelar, sunduğu çeşitli araçlarla geliştiricilerin merkeziyetsiz uygulamalar oluşturmalarına olanak tanır. Kendini özellikle web3 için güvenli zincirler arası iletişim sağlama sözüyle tanıtır.
Burada projenin gidişatını geliştiricilerin bu gibi özelliklerden ne kadar fayda görebildiği ve buna ek olarak sunulan ürünleri tercih edip etmeyecekleri belirleyebilir. Ancak diğer projelerde olduğu gibi regülasyona dayalı değişiklikler dahil olmak üzere ekosistemdeki daha geniş çaplı gelişmelerden etkilenebilir. Bu nedenle kullanıcıların kendi araştırmalarını iyi yapmaları önerilir.
En düşük fiyat ile en yüksek fiyat ve toplam arz
AXL bugüne dek en yüksek fiyatını 2,66 dolar ile 1 Mart 2024’te görürken en düşük fiyatını 0,2745 dolar ile 7 Nisan 2025’te gördü. Toplam arzı 1.214.587.239,96 AXL olan kripto paranın dolaşımdaki arzı ise 1.030.049.252,28 AXL’dır.
AXL nasıl alınır?
AXL işlemlerini blokzincir tabanlı yenilikçi ürün ve hizmetler geliştiren Paribu üzerinden yapabilirsiniz. Bunun için öncelikle bir Paribu hesabı açmanız ve KYC (Müşterini tanı) sürecini tamamlamanız gerekir. Hesabınızı açtıktan sonra AXL piyasa sayfasını ziyaret ederek standart ya da gelişmiş görüntüleme seçeneklerini kullanabilirsiniz. Her iki seçenekte de AXL alımı yapmak için Limit, Piyasa ve Koşul emirlerinden birini seçebilirsiniz. Fiyat kısmından coin’i aldığınız fiyatı görürsünüz. Daha sonra almak istediğiniz AXL miktarını girip alım işleminizi tamamlayabilirsiniz.
