Polkadot (DOT), ölçeklenebilirlik, gerektiği durumlarda özelleştirilebilirlik ve birlikte çalışabilirlik üzerine işlevsel çözümler geliştirmek amacıyla kurulmuş bir ağdır. Bu ağın token’ı ise DOT’tur.
Polkadot ne zaman ve kim tarafından kuruldu?
Polkadot, 2016 yılında Ethereum’un kurucu ortaklarından Gavin Wood tarafından kurulmuştur. Proje İsviçre menşeili bir vakıf olan Web3 Foundation tarafından desteklenmekte ve blokzincir teknolojisinin birlikte çalışabilirliğini artırmayı hedeflemektedir. Polkadot’un teknik geliştirmeleri, Parity Technologies ekibi tarafından yürütülmektedir. 2017 yılında gerçekleştirilen ICO ile fon toplayan Polkadot, Mayıs 2020’de ana ağını (mainnet) resmen başlatmıştır. Kurucusu Gavin Wood aynı zamanda Solidity programlama dilinin geliştiricisi olarak da tanınır.
Polkadot’un altyapısı
Polkadot, Nominated Proof of Stake (NPoS) olarak adlandırılan bir konsensüs mekanizmasını kullanır. Polkadot’ta onaylama faaliyetinde yer alabilmek ve konsensüs rollerini alabilmek için DOT isimli “governance token”ını “stake etmek” gerekir. Sıklıkla “DOT coin” olarak anılsa da, teknik olarak DOT bir coin değil, yönetim ve staking amaçlı kullanılan bir token’dır. Tüm “proof of stake” konsensüs mekanizmalarında sabit olan bu durum, oyun teorisinden yola çıkarak ağın güvenliğini sağlamak için kullanılan bir yöntemdir.
Polkadot, üç katmanlı bir yapıda çalışıyor. Güvenlik, konsensüs ve zincirler arası iletişimi organize eden “Relay chain”, Polkadot’un kalbi olarak bilinir. “Relay chain”, Polkadot ağının güvenlik, konsensüs ve zincirlerin iletişimini organize eden ana katmanıdır.
Birbirine paralel şekilde çalışan zincirleri temsil eden “Parachain” ve diğer blokzincirlerle bağlantı kuran “Bridge” de “Relay chain” ile birlikte çalışan diğer iki katmandır. “Parachain” ile birbirine paralel çalışan pek çok zincirde farklı projeler kendi zincirlerinde işlemlerini gerçekleştirme imkânına kavuşur. “Polkadot’un yüksek ölçeklendirme vaadinin temelinde bu bileşen bulunur. Bridge” ise Polkadot’un Bitcoin, Ethereum, Tezos gibi diğer blokzincirlerle etkileşime girmesini sağlayan bileşenidir. Polkadot ağının işlevsel bir altyapıya sahip olması, bu üç katman sayesindedir.
Polkadot ağı; validator, nominator, collator ve fisherman olmak üzere dört ana konsensüs rolüyle çalışır. Bu rollerin tamamı, DOT token stake edilerek üstlenilir. Validator’lar blok üretimi ve doğrulama görevini üstlenirken; nominator’lar güvendikleri validator’lara stake ederek destek verir. Collator’lar parachain’lerdeki işlemleri toplayarak Relay Chain’e iletirken; fisherman’lar ağa zarar veren validator’ları tespit ederek güvenliğe katkı sağlar. Bu bütünleşik yapı sayesinde, Polkadot hem güvenli hem de esnek bir blokzincir ağı olarak çalışır.
Polkadot nasıl çalışır?
Polkadot, farklı blokzincir ağlarını birbirine bağlamak ve aynı çatı altında güvenli, ölçeklenebilir bir yapı sunmak amacıyla geliştirilmiş çok katmanlı bir blokzincir protokolüdür. Temel olarak üç ana bileşenden oluşur: Relay Chain, Parachain ve Bridge.
- Relay Chain: Polkadot’un merkezinde yer alır. Ağın güvenliğini sağlar, konsensüs mekanizmasını yürütür ve parachain’ler arasında veri alışverişini koordine eder.
- Parachain: Relay Chain’e bağlı, kendi özel kullanım senaryolarına sahip blokzincirlerdir. Her parachain kendi işlem ve veri yapısına sahip olsa da Relay Chain üzerinden doğrulanır.
- Bridge: Polkadot’un Bitcoin, Ethereum gibi harici blokzincirlerle etkileşime girmesini sağlayan katmandır.
Polkadot, Nominated Proof of Stake (NPoS) adı verilen bir konsensüs mekanizması kullanır. Bu sistemde, ağı çalıştıranlar ve güvenliğini sağlayanlar dört ana role ayrılır: validator, nominator, collator ve fisherman. Bu rollerin tamamı, kullanıcıların DOT token stake etmesiyle etkinleştirilir.
- Validator: Blok üretme ve doğrulama görevini üstlenir.
- Nominator: Güvendiği validator’lara token stake ederek ağı dolaylı şekilde destekler.
- Collator: Parachain’lerdeki işlemleri toplar ve Relay Chain’e gönderir.
- Fisherman: Kötü niyetli validator davranışlarını tespit eder ve raporlar.
Bu yapı sayesinde Polkadot, farklı blokzincirlerin birlikte çalışmasını sağlar, yüksek ölçeklenebilirlik sunar ve kullanıcıların katkısıyla güvenliğini sürdürülebilir kılar.
Polkadot kullanıcılarına ne vadediyor?
Polkadot bahsedilen teknik özellikleriyle aynı anda pek çok blokzincir projesine ev sahipliği yapabilmeyi; hızlı, ölçeklenebilir ve güvenli bir ağdan geliştiricileri yararlandırabilmeyi; paralel zincirlerde çalışan farklı projeleri beraber çalıştırabilmeyi hedefler. Farklı blokzincirlerin kendi dünyalarında bağımsız ve birbirinden habersiz çalışan yapılarını kendi zincirinde buluşturabilmeye olanak sağlar. Bu özellikleriyle Polkadot hem iç hem de dış aktörler için birlikte çalışabilirliği yüksek bir alternatif sunmayı hedefler.
Polkadot yorumları ve geleceği
Polkadot geliştiricilere sunduğu esnek yapı, özelleştirilebilir parachain’ler ve yüksek ölçeklenebilirlik gibi özellikler sayesinde, blokzincir teknolojisinin altyapı sorunlarına çözüm üretmeyi hedeflemektedir. Polkadot ağı, merkezi Relay Chain yapısı etrafında şekillenirken, DOT Coin ağı çalıştırmak, güvenliğini sağlamak ve yönetişim kararlarında oy kullanmak için kullanılır.
Polkadot’un sektördeki yeri, özellikle 2020 yılında ana ağının (mainnet) aktif hale gelmesiyle birlikte güç kazandı. Aynı yıl DOT token yeniden yapılandırılarak 1:100 oranında bölündü ve daha erişilebilir hale geldi. 2021 ve 2022 yıllarında parachain slot açık artırmaları, proje ekosisteminin büyümesini hızlandırdı ve birçok yeni proje Polkadot altyapısı üzerinde inşa edildi.
Polkadot, teknik altyapısı, Web3 Foundation desteği ve Parity Technologies tarafından sürdürülen geliştirme süreciyle, uzun vadeli çözüm üretmeye odaklı projeler arasında yer alır.
Polkadot madenciliği yapılıyor mu?
Polkadot, madenciliği yapılan bir kripto para türü değildir. Bunun yerine, DOT coin stake edilerek blok üretimi ve ağ güvenliği sağlanır.
En düşük fiyat ve en yüksek fiyat ile toplam arz
Polkadot tarihindeki en düşük değerini 20 Ağustos 2020’de 2,69 dolar ile görürken, en yüksek değerini ise, 55 dolar ile 4 Kasım 2021’de gördü. Toplam arzı 1.595.994.098,2 DOT olan kripto paranın dolaşımdaki arzı 1.595.994.098,2 DOT’tur.
Paribu’da Polkadot işlemleri nasıl yapılıyor?
Paribu’da DOT işlemleri, oldukça hızlı ve kullanıcı dostu bir şekilde gerçekleştirilebilir. Platforma üye olduktan sonra hesabınıza bakiye yükleyerek DOT Coin alım satım işlemlerinize hemen başlayabilirsiniz. Paribu’nun sade ve kolay arayüzü sayesinde DOT Coin işlemlerinizi sadece birkaç adımda tamamlayabilirsiniz.
Satın aldığınız DOT token’ları, Paribu cüzdanınızda güvenle saklayabilir ya da dış cüzdanlara transfer ederek farklı platformlarda kullanabilirsiniz. Paribu, kullanıcı güvenliğini ön planda tutarak gelişmiş şifreleme teknolojileri ve iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) gibi güvenlik önlemleri sunar. Bağlantı üzerinden DOT Coin işlemlerinizi Paribu üzerinden anında ve güvenli bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz.
