“Yakın gelecekte şeffaflık ile var olmak yeni gerçeğimiz olabilir.”
Paribu İnsan Kaynakları İş Birimi
Blokzincir, en net tanımıyla şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağınık veri tabanı, dijital bir kayıt defteridir. Değişmez bir zincirde birbirinin üzerine inşa edilen bir dizi bilgi bloğundan oluşan blokzincir teknolojisinin geçmişi, sanılanın aksine Bitcoin’den çok daha öncesine uzanıyor.
Her şey, 1990’larda dijital belgelerin değiştirilmemesi veya yanlış tarihlendirilmemesine dair bir çözüm arayışıyla başladı. Belgelerin zaman damgalı ve değişmez bir şekilde saklanması ihtiyacıyla ortaya çıkan bu teknoloji, eşiğinde olduğumuz devrimsel nitelikteki finansal dönüşümün de omurgasını oluşturdu.
Literatürde tanımlanan gelişim sıralamasıyla;
- Blokzincir 1.0: Dijital para uygulamaları
- Blokzincir 2.0: Basit para transferi uygulamalarının ötesine geçen hisse, bono, kredi, mortgage, tapu, varlık vs. transferinde kullanılan akıllı sözleşmeler
- Blokzincir 3.0: Blokzincir teknolojisinin ölçeklenebilirlik, karşılıklı kullanılabilirlik ve sürdürülebilirliğini artıran merkeziyetsiz uygulamalar
- Blokzincir 4.0: Blokzincirin çok çeşitli uygulama alanlarına entegre edilmesi ve işletmeler tarafından kullanılabilirliği
Blokzincirin çeşitli uygulama alanlarına entegre edilmesi teknoloji dışındaki iş birimlerinde çalışan iş profesyonelleri ve son kullanıcılar için ne anlama geliyor?
İnsan Kaynakları ve benzer iş birimleri, işlerini ağırlıklı olarak karşılıklı bilgi alışverişiyle ve pek çok farklı tarafın dahil olduğu süreçlerle yürütüyor. Operasyonların verimliliği, bilginin doğruluğu ve hızıyla doğrudan ilişkiliyken; çoğunlukla üçüncü taraf doğrulamaları nedeniyle işlerin tekrar edilmesi ve sonuç alınmayan çabaların harcanması söz konusu.
Uzun zamandır daha iyi bir çözüme ihtiyacımız olduğunu hepimiz hissediyoruz. Gelişen teknolojiye karşın veri transferinde, entegrasyonlarda hâlâ güçlük yaşıyor ve yazılı belgeleri hayatımızdan tamamen çıkaramıyoruz.
Blokzincir teknolojisi; aynı süreçte birden fazla tarafın olduğu, bu taraflar arasında el değiştiren bilginin ve işlemin tamamen güvenilir olmasına ihtiyaç duyulan ve kaynağın izlenmesi gereken durumlara çözüm getiriyor. Yalnızca çıkış noktası olan kripto para ve finans dünyasını değil; iş dünyasını ve birlikte iş yapma şekillerimizi dönüştürme yolunda hızla ilerliyor.
Blokzincir teknolojisi hangi alanlarda kullanılabilir?
Blokzincir teknolojisinin kullanıldığı alanlar, pek çoğumuz fark etmeden hayatımıza girmek üzere inşa ediliyor. Tedarik zincir yönetimi, uluslararası ticaret, finans, sağlık ve sigortacılık sistemleri, kamusal işlemler ve vatandaşlık hakları, üretim, gıda güvenilirliği ve dijital sanat yönetimi gibi taraflar arasında güvenilir veri transferine ihtiyaç duyulan ve operasyonel iş yükü olan alanlar, bunların başında geliyor.
Blokzincir teknolojisinin farklı endüstrileri dönüştürürken aynı zamanda işletme yönetimini, iş akışlarını, işletmelerin fonksiyonlarını ve mevcut kaynak veri tabanlarının işleyişini değiştireceğini tahmin etmek hiç de zor değil. Şimdiden her bir işletme fonksiyonu ve blokzincir arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırma ve yayınlar ortaya çıkmaya başladı.
Blokzincir, İnsan Kaynakları yönetiminde neleri değiştirebilir?
Bu sorunun farklı açılardan ele alınabilecek cevapları var elbette. Bu değişimle birlikte iş akışları, organizasyon yapıları, rol ve sorumluluklar dönüşürken; hepimizin uyum sağlamasını zorunlu kılacak yeni gelişim alanlarını ortaya çıkarması da kaçınılmaz.
Diğer taraftan operasyonel iş tekrarı nedeniyle bugün var olan bazı rollere duyulan ihtiyacın azalarak ortadan kalkacağını tahmin etmek çok da güç değil. Yapısal değişim ve insan kaynağı yönetimi açısından konuyu ele almak için şu an erken bir evredeyiz. Bugünkü öncelliğimiz bu teknolojinin İnsan Kaynakları yönetimi süreçlerine öncellikli olarak hangi alanlarda katkı sağlayacağını düşünmek ve olası gelişim alanlarını değerlendirmek olmalı. Bunu yaparken de blokzincir dönüşümü için en uygun süreçlerin, veri transferi ve yükünün yoğun olduğu, doğrulama ihtiyacı nedeniyle yüksek maliyet gerektiren süreçler olacağını aklımızda tutmalıyız.
Bu tanıma göre insan kaynakları alanındaki en hızlı dönüşüm, veri transferinin yoğun olduğu işe alım süreçlerinde yaşanacak gibi görüyor. İnsan Kaynakları alanındaki benzersiz verinin kaynağı, aday veri tabanları ve başvuru sistemleridir. Her gün tahmin edilmesi güç düzeyde tüm dünyadaki adaylardan, işe alım kariyer sitelerine, bu sitelerden de işletmelere sürekli veri transfer edilmektedir. Bu verilerin doğruluğu, güvenliği ve transferinde blokzincir teknolojisine dayalı konsensüs, ağlar üzerinde veri alışverişi sağlandığında işe alım süreçlerinin verimliliği ve kalitesi artarken, veri doğrulama ve veri paylaşma için boşa harcanan zaman ortadan kalkacaktır.
Bu alandaki ilk girişim, Japonya’nın en büyük İnsan Kaynakları şirketlerinden Persol Group’a ait. Persol Group, Japon IT ve Elektronik Şirketi NEC Corporation ile 2020 yılında yaptığı iş birliği ile ilk blokzincir tabanlı işe alım platformunu kurdu. World Employement Confederation (WEC-Dünya İstihdam Konfederasyonu) çatısı altında toplanan global işe alım şirketleri The Adecco Group, GiGroup, Kelly Services, ManpowerGroup, Randstad ve RGF Staffing, aday seçme yerleştirme süreçlerini kolaylaştırmak için blokzincir girişimini duyurdu. Atılan bu adımlarla her iş başvurusunda yinelenen süreçler ve sağlanan verilerin doğruluğundan emin olmamak gibi kaygılar yakın zamanda ortadan kalkacak gibi görünüyor. Ancak bu süreç bir o kadar da meşakkatli. Çünkü verilerin doğrulanması, blokzincir tabanlı bir konsensüs ağını oluşturmayı gerektiriyor. Bu da çok sayıda tarafın aynı amaçla bir araya gelmesi anlamına geliyor.
Blokzincirin, İnsan Kaynakları yönetimi süreçlerinde kullanılabileceği tek alan işe alım ile sınırlı değil. Yine, veri transferinin yüksek olduğu özlük ve bordro da dönüşmeye açık bir başka alan olarak karşımıza çıkıyor. Uluslararası masraflar, vergi yükümlülükleri, iş gücü hareketliliğinin yönetimi ise, yine pek çok farklı tarafın dahil olduğu, verinin sürekli boyut ve kaynak değiştirerek bir yerden bir yere iletilmesini gerektiren süreçler de aynı dönüşümün bir parçası olmaya aday.
Ülkelerin vatandaşlık hizmetleri, kamu kuruluşları, global kariyer siteleri ve işverenlerin tamamının farklı türdeki blokzincir ağlarında bir araya geldiklerini hayal ettiğimizde; sağlık geçmişinden çalışma geçmişine, finansal geçmişten geçmiş performans, eğitim, kariyer ve özlük verilerine kadar pek çok veriyi değiştirilemez bir şekilde taşımak ve paylaşmak mümkün olacak. Yakın gelecekte şeffaflık ile var olmak yeni gerçeğimiz olabilir ve işe alım süreçlerindeki iletişime dayalı pazarlık, yerini veriye dayalı pazarlığa istemsizce bırakabilir.
Bu içerik en son 9 Temmuz 2024 tarihinde güncellenmiştir.
